Rất nhiều người muốn tạo sản phẩm số, nhưng bị kẹt ở đúng một chỗ:
“Tôi không biết bắt đầu từ đâu.”
Hoặc:
- nghĩ rằng phải có quá nhiều kiến thức,
- nghĩ rằng cần một đội ngũ hỗ trợ,
- nghĩ rằng sản phẩm phải thật hoàn hảo rồi mới dám bán.
Kết quả là tháng này chưa làm, tháng sau chưa làm, năm sau nhìn lại vẫn… chưa có gì.
Checklist 7 bước này được thiết kế để phá vỡ tình trạng đó.
Bạn không cần giỏi công nghệ.
Bạn không cần biết thiết kế.
Bạn không cần phải bỏ việc.
Bạn chỉ cần:
- một buổi tối rảnh,
- một chiếc laptop hoặc điện thoại,
- và quyết định làm đến cùng.
Trong tài liệu này, chúng tôi sẽ dẫn bạn đi từng bước, từ con số 0 đến khi:
- bạn có một sản phẩm số hoàn chỉnh
- bạn biết cách đăng bán
- bạn hiểu rõ mình vừa tạo ra cái gì và nó giúp ai.
Hãy coi đây là “bản đồ A → Z” để tạo sản phẩm số đầu tiên trong đời.
TỔNG QUAN 7 BƯỚC
- Xác định kỹ năng lõi
- Xác định chân dung khách hàng
- Thu thập vấn đề khách hàng
- Chọn định dạng sản phẩm
- Viết dàn ý sản phẩm
- Thiết kế sản phẩm
- Xuất bản & đăng bán
Giờ chúng ta đi lần lượt từng bước, cực kỳ chi tiết.
BƯỚC 1 – XÁC ĐỊNH KỸ NĂNG LÕI
(Điểm xuất phát của mọi sản phẩm số)
1.1. Mục tiêu bước
Giúp bạn trả lời câu hỏi:
“Tôi sẽ bán cái gì trong đầu tôi?”
Không có kỹ năng lõi, mọi thứ phía sau đều mơ hồ.
Kỹ năng lõi = năng lực bạn đang có, có thể chuyển thành giá trị hữu ích cho người khác.
1.2. Cách rà soát kỹ năng – từng bước
Bạn hãy chuẩn bị giấy bút hoặc mở Google Docs.
Chúng ta sẽ làm một bài tập rất đơn giản nhưng cực mạnh.
Bước 1 – Viết xuống tất cả những việc bạn đã từng làm tốt
Không phân biệt:
- việc ở công ty,
- việc ở nhà,
- việc trong các hoạt động khác.
Ví dụ:
- biết làm báo cáo,
- biết giao tiếp với khách hàng,
- biết hướng dẫn người mới,
- biết quản lý chi tiêu,
- biết trình bày trước nhóm,
- biết dùng Excel cơ bản,
- biết phân tích số liệu đơn giản,
- biết soạn thảo email chuyên nghiệp,
- biết xây bài thuyết trình,…
Hãy viết liên tục, không dừng lại để “đánh giá”.
Mục tiêu là đạt ít nhất 30 kỹ năng (dù nhỏ).
Bước 2 – Đánh dấu những kỹ năng bạn “làm tốt hơn mặt bằng chung”
Hãy tự hỏi:
- Việc nào đồng nghiệp hay nhờ bạn giúp?
- Việc gì bạn làm nhanh hơn hoặc chắc tay hơn người khác?
- Việc gì bạn làm mà người khác khen “trông chuyên nghiệp phết”?
Đánh dấu lại 5–10 kỹ năng bạn làm tốt hơn mặt bằng chung.
Bước 3 – Chọn 1 kỹ năng “dễ triển khai nhất”
Tiêu chí chọn:
- Bạn có thể giải thích lại cho người khác trong 30 phút.
- Bạn có ví dụ thực tế trong công việc.
- Bạn đã làm đi làm lại nhiều lần.
Đừng chọn thứ quá “vĩ mô”.
Hãy chọn một kỹ năng cụ thể, nhỏ nhưng rõ ràng.
Ví dụ:
- “Viết email công việc chuyên nghiệp”
- “Chuẩn bị báo cáo tuần cho sếp rõ ràng”
- “Ghi chép & tổng hợp cuộc họp hiệu quả”
1.3. Bài tập thực hành Bước 1
- Viết đủ 30 kỹ năng (dù nhỏ).
- Đánh dấu 5–10 kỹ năng mạnh nhất.
- Khoanh tròn 1 kỹ năng mà bạn thấy:
- có thể giải thích được,
- có thể đưa ví dụ,
- và người khác sẽ thấy hữu ích.
Kỹ năng đó sẽ là nền tảng cho sản phẩm số đầu tiên của bạn.
BƯỚC 2 – XÁC ĐỊNH CHÂN DUNG KHÁCH HÀNG
(Bạn giúp ai? Họ đang ở đâu? Họ là người như thế nào?)
2.1. Mục tiêu bước
Bạn không thể tạo sản phẩm cho “tất cả mọi người”.
Sản phẩm mạnh nhất luôn dành cho một nhóm người rất cụ thể.
Chúng tôi gọi đó là: Chân dung khách hàng (Customer Avatar).
2.2. Mẫu Customer Avatar – 12 câu hỏi
Bạn hãy trả lời lần lượt:
Họ là ai? (Nhân viên văn phòng, mẹ bỉm, sinh viên, freelancer,…) | ㅤ |
Họ đang ở độ tuổi nào? | ㅤ |
Công việc hiện tại của họ là gì? | ㅤ |
Một ngày điển hình của họ trông như thế nào? | ㅤ |
Họ đang gặp khó khăn gì trong công việc/cuộc sống? | ㅤ |
Điều gì khiến họ cảm thấy stress, mệt mỏi, bế tắc? | ㅤ |
Họ mong muốn điều gì thay đổi nhất trong 3–6 tháng tới? | ㅤ |
Họ đã từng thử giải quyết vấn đề này chưa? Bằng cách gì? | ㅤ |
Tại sao cách cũ không hiệu quả? | ㅤ |
Họ hay đọc gì / xem gì / theo dõi ai? (Facebook, TikTok, YouTube…) | ㅤ |
Điều gì họ sợ nhất khi mua một sản phẩm số? | ㅤ |
Điều gì sẽ khiến họ quyết định “Thử một lần xem sao”? | ㅤ |
Viết trả lời càng cụ thể càng tốt, như đang miêu tả một người thật mà bạn biết.
2.3. Viết chân dung khách hàng trong 5 phút
Sau khi trả lời xong 12 câu hỏi, hãy viết lại thành 1 đoạn:
“Khách hàng của tôi là… Họ đang… Họ gặp vấn đề… Họ đã thử… nhưng không hiệu quả, họ mong muốn…”
Ví dụ:
“Khách hàng của tôi là nhân viên văn phòng 27–35 tuổi, làm việc tại công ty dịch vụ. Họ thường xuyên phải viết email cho sếp, cho khách hàng nhưng luôn lo mình viết chưa đủ chuyên nghiệp. Họ mất rất nhiều thời gian để soạn từng email. Họ muốn có một cách viết email nhanh hơn, rõ ràng hơn, được đánh giá cao hơn mà không phải học các khóa học dài và khó hiểu.”
Đoạn mô tả này sẽ trở thành “kim chỉ nam” cho toàn bộ sản phẩm.
2.4. Bài tập thực hành Bước 2
- Trả lời đầy đủ 12 câu hỏi.
- Viết chân dung khách hàng trong tối đa 10 dòng.
- Đọc lại và hỏi: “Nếu đưa đoạn này cho một người lạ, họ có hình dung được khách hàng của mình là ai không?”
BƯỚC 3 – THU THẬP VẤN ĐỀ KHÁCH HÀNG
(Đừng đoán – hãy nghe chính lời họ nói)
3.1. Mục tiêu bước
Sản phẩm tốt không phải là sản phẩm bạn thích,
mà là sản phẩm giải quyết vấn đề mà khách hàng đang thực sự đau.
Muốn vậy, bạn phải thu thập từ chính họ, không chỉ ngồi suy đoán.
3.2. 5 nguồn thu thập vấn đề nhanh
- Những người xung quanh bạn
Đồng nghiệp, bạn bè, người thân đang giống nhóm khách hàng của bạn.
- Group Facebook / Cộng đồng online
Tìm các nhóm liên quan đến chủ đề kỹ năng của bạn.
- Comment trên TikTok / YouTube
Đọc bình luận dưới các video về chủ đề tương tự.
- Inbox / Chat cá nhân
Nếu bạn đã từng hỗ trợ ai, hãy xem lại cuộc trò chuyện.
- Câu hỏi trên Google, diễn đàn, Q&A
Người ta thường hỏi những thứ họ đang bế tắc.
3.3. Cách ghi lại – Bảng Pain – Desire – Barrier
Tạo một bảng gồm 3 cột:
- PAIN (Nỗi đau): Họ đang bị gì?
- DESIRE (Mong muốn): Họ muốn điều gì xảy ra?
- BARRIER (Rào cản): Vì sao họ chưa làm được?
Ví dụ:
PAIN | DESIRE | BARRIER |
Viết email mất 30 phút mà vẫn không tự tin | Viết email trong 5–10 phút, rõ ràng, chuyên nghiệp | Không biết cấu trúc email chuẩn, sợ bị đánh giá |
Hãy cố gắng thu thập ít nhất:
- 10 PAIN,
- 10 DESIRE,
- 10 BARRIER.
3.4. Chọn 1 vấn đề lớn nhất
Bạn hãy tự hỏi:
“Nếu tôi giải quyết được một vấn đề này cho khách hàng, họ sẽ cảm ơn tôi nhất vì điều gì?”
Hãy chọn 1–2 vấn đề lớn để tập trung cho sản phẩm đầu tiên.
3.5. Bài tập thực hành Bước 3
- Ghi lại ít nhất 10 nỗi đau thật (có nguồn cụ thể).
- Ghi lại 10 điều họ mong muốn đạt được.
- Ghi lại 10 rào cản khiến họ chưa làm được.
- Khoanh tròn 1 thứ ở mỗi cột mà bạn thấy mạnh nhất.
BƯỚC 4 – CHỌN ĐỊNH DẠNG SẢN PHẨM
(E-book, checklist, template hay mini course?)
4.1. Mục tiêu bước
Không phải ai cũng phù hợp làm video.
Không phải ai cũng hứng thú viết sách dài.
Bước này giúp bạn chọn định dạng phù hợp nhất, vừa với:
- kỹ năng của bạn,
- thời gian của bạn,
- cách học của khách hàng.
4.2. So sánh 5 loại sản phẩm số phổ biến
- E-book ngắn (10–30 trang)
- Phù hợp: người thích viết.
- Dễ làm, dễ bán.
- Đọc xong, khách có thể hiểu rõ vấn đề.
- Checklist / Worksheet
- Phù hợp: vấn đề có thể chia thành bước.
- Nhanh, thực dụng, dễ dùng.
- Khách chỉ cần in hoặc điền trực tiếp.
- Template (Mẫu có thể dùng ngay)
- Phù hợp: file Excel, file Word, mẫu email, mẫu báo cáo.
- Giá trị rất cao vì tiết kiệm nhiều thời gian cho khách.
- Mini course (3–5 video ngắn)
- Phù hợp: người có khả năng nói, giải thích.
- Có thể dùng slide + quay màn hình.
- Audio hướng dẫn
- Phù hợp: người bận rộn, muốn nghe khi di chuyển.
4.3. Nguyên tắc chọn cho người mới
Nếu đây là sản phẩm đầu tiên của bạn, chúng tôi khuyến nghị:
Bắt đầu bằng định dạng: E-book ngắn + Checklist / Template.
Lý do:
- dễ triển khai,
- ít áp lực,
- không phụ thuộc công nghệ,
- dễ nâng cấp về sau.
4.4. Bài tập thực hành Bước 4
- Gạch chân 1 định dạng bạn thấy dễ làm nhất.
- Viết 3 lý do vì sao định dạng đó phù hợp với bạn.
- Viết 3 lý do vì sao khách hàng sẽ thích định dạng đó.
BƯỚC 5 – VIẾT DÀN Ý SẢN PHẨM
(Khung xương 8 phần – chỉ cần điền nội dung vào)
5.1. Mục tiêu bước
Dàn ý là “bản thiết kế nhà”.
Không có dàn ý, bạn sẽ:
- viết lan man,
- không biết nên dừng ở đâu,
- dễ bỏ dở vì thấy rối.
5.2. Khung dàn ý 8 phần chuẩn Solo Founder
Giả sử bạn làm E-book / tài liệu hướng dẫn.
Hãy dùng khung sau:
- Lời mở đầu
– Tại sao bạn viết tài liệu này?
– Nó dành cho ai?
– Người đọc sẽ nhận được gì?
- Bức tranh hiện tại (Vấn đề)
– Mô tả thực tế đau đớn mà khách đang trải qua.
– Gợi lại cảm giác họ từng trải nghiệm.
- Sự thật – Nguyên nhân gốc rễ
– Vì sao họ rơi vào tình trạng này?
– Những niềm tin sai lầm phổ biến.
- Khung giải pháp tổng quan
– Nguyên lý, tư duy cốt lõi.
– 2–3 điểm chính.
- Quy trình từng bước
– Chia thành 3–5 bước nhỏ.
– Mỗi bước: giải thích + ví dụ.
- Công cụ / Mẫu / Template hỗ trợ
– Checklist, file mẫu, gợi ý.
- Kế hoạch hành động 3–7 ngày
– Người đọc làm gì ngày 1, ngày 2,…
- Kết thúc & Lời kêu gọi hành động
– Khích lệ họ bắt đầu ngay.
– Gợi ý bước tiếp theo (sản phẩm chính của bạn).
5.3. Mẫu dàn ý “đã điền trước 30%”
Chúng tôi gợi ý bạn viết trước 1–2 câu cho từng mục, sau đó mới đi vào chi tiết.
Ví dụ (cho sản phẩm “Viết email chuyên nghiệp”):
- Lời mở đầu: “Tài liệu này dành cho những người đi làm thường xuyên phải viết email nhưng luôn cảm thấy thiếu tự tin…”
- Bức tranh hiện tại: “Mỗi email bạn mất 20–30 phút để gõ, sửa, rồi xóa, rồi gõ lại…”
- Nguyên nhân: “Vấn đề không phải ở khả năng viết, mà là bạn không có một cấu trúc rõ ràng để bám vào…”
Cứ như vậy, bạn phác thảo từng mục.
5.4. Bài tập thực hành Bước 5
- Dùng khung 8 phần trên.
- Viết ít nhất 1–2 câu cho từng phần.
- Sau đó quay lại bổ sung chi tiết.
BƯỚC 6 – THIẾT KẾ SẢN PHẨM
(Biến nội dung thô thành tài liệu chuyên nghiệp)
6.1. Mục tiêu bước
Bạn không cần trở thành designer.
Nhưng sản phẩm của bạn cần:
- dễ đọc,
- rõ ràng,
- sạch sẽ,
- đủ đẹp để tạo niềm tin.
6.2. Cách sử dụng Canva nhanh – từng bước
- Vào canva.com, tạo tài khoản (nếu chưa có).
- Gõ vào thanh tìm kiếm: “A4 Document” hoặc “Ebook”.
- Chọn một mẫu đơn giản, ít màu, dễ đọc.
- Thay tiêu đề, tên bạn, tagline.
- Tạo các trang nội dung:
- Trang bìa
- Trang giới thiệu
- Các trang nội dung chính
- Trang kết thúc + CTA
- Dán nội dung từ Google Docs vào từng trang.
- Canh lề, tăng khoảng cách dòng cho dễ đọc.
- Chèn 1–2 hình minh họa nếu cần (không bắt buộc).
6.3. Mẫu trang bìa
Trang bìa chỉ cần:
- Tên sản phẩm
- Một câu tagline
- Tên bạn / Solo Founder
- Màu nền đơn giản, 1–2 màu
Ví dụ:
“7 Bước Tạo Sản Phẩm Số Đầu TiênDành cho người đi làm bận rộnSolo Founder”
6.4. Bài tập thực hành Bước 6
- Chọn 1 template trên Canva.
- Thiết kế xong trang bìa + 1 trang nội dung đầu tiên.
- Đảm bảo chữ dễ đọc, không quá nhiều màu.
BƯỚC 7 – XUẤT BẢN & ĐĂNG BÁN
(Biến tài liệu của bạn thành một sản phẩm có thể tạo thu nhập)
7.1. Mục tiêu bước
Rất nhiều người dừng lại ở việc “làm xong nhưng không đăng lên đâu cả”.
Bước này giúp bạn:
- biết cách xuất file,
- biết cách đăng lên nền tảng,
- biết cách gửi cho khách hàng.
7.2. Xuất file PDF
Trong Canva:
- Bấm nút Share (Chia sẻ).
- Chọn Download (Tải xuống).
- Chọn định dạng PDF Standard.
- Tải file về máy.
7.3. Đăng bán trên một nền tảng đơn giản (ví dụ: Gumroad)
- Vào gumroad.com, đăng ký tài khoản.
- Bấm “New Product”.
- Chọn loại sản phẩm: “Digital product”.
- Điền:
- Tên sản phẩm
- Mô tả ngắn
- Giá (ví dụ: 99.000đ, quy đổi sang USD gần nhất)
- Tải file PDF lên.
- Lưu lại link bán hàng.
Bạn đã chính thức có một sản phẩm số được bán trên Internet.
7.4. Check 10 lỗi trước khi đăng
Trước khi công bố, hãy kiểm tra:
Tên sản phẩm rõ ràng?
File mở trên điện thoại đọc được dễ dàng?
Không bị lỗi font, lỗi dấu?
Không có trang trống kỳ lạ?
Mỗi trang có đủ lề, không quá sát mép?
Không có đoạn chữ “Lorem ipsum” sót lại từ template?
Thông tin liên hệ (email / trang) có trong tài liệu?
Có trang kết thúc cảm ơn người đọc?
Có gợi ý bước tiếp theo (sản phẩm chính / phễu)?
Link tải hoặc link theo dõi bạn có hoạt động không (nếu có chèn)?
PHẦN TỔNG HỢP: CHECKLIST 7 BƯỚC (BẢN NGẮN)
Để bạn tiện sử dụng, chúng tôi gộp lại thành bản checklist cuối:
Tôi đã chọn 1 kỹ năng lõi mình làm tốt.
Tôi đã xác định chân dung khách hàng rõ ràng.
Tôi đã ghi lại ít nhất 10 nỗi đau, 10 mong muốn, 10 rào cản của họ.
Tôi đã chọn 1 định dạng sản phẩm phù hợp.
Tôi đã viết dàn ý 8 phần cho sản phẩm.
Tôi đã thiết kế sản phẩm trên Canva và xuất thành PDF.
Tôi đã đăng sản phẩm lên một nền tảng bán hàng.
Nếu 7 ô này đều được đánh dấu,
bạn đã hoàn thành sản phẩm số đầu tiên của mình.